Vijftigdagentijd
dinsdag, 6 april 2021
De tijd tussen Pasen en Pinksteren wordt ook wel de Vijftigdagentijd genoemd. Voor joden én christenen is het een tijd van geloofsinitiatie en verdieping.
Jodendom
Met Pesach (Pasen) gedenken de Joden de uittocht uit Egypte. Op de vijftigste dag van hun lange tocht naar het Beloofde Land ontving Mozes bij de Sinaï de tien geboden van het Verbond. Die dag wordt jaarlijks in herinnering gebracht op Sjavoeot, vertaald als Wekenfeest, omdat het precies zeven weken na Pesach plaatsvindt. Die tijdspanne suggereert die volheid.
De dagen worden luidop afgeteld, naar een voorschrift in Leviticus 23,15-16. Bedoeling is om klaar te zijn, voorbereid op het grote moment van de gave van de Tora, het fundament van het jodendom. Door Jezus - en daarin was hij niet de enige in de farizeeënbeweging - wordt de Tora samengevat als Bemin God en uw naaste zoals uzelf (Matteüs 22,34-40).
Aan de vooravond van Sjavoeot waken joden de hele nacht door. Ze lezen voor uit de Tora en commentaren, met als centrale verhaal dat van Ruth. Na de dood van haar man besloot deze niet-joodse met haar joodse schoonmoeder mee terug te gaan naar haar land van oorsprong.
Zo werd Ruth een voorbeeld voor al wie het geloof wil aannemen, niet enkel door geboorte, maar uit trouw. Sjavoeot, letterlijk een oogstfeest waarop de eerstelingen van de oogst worden opgedragen aan God, is zo ook een feest van geloofsopvoeding.
Christendom
De Bijbel beschrijft hoe Jezus met Pesach in Jeruzalem ter dood werd gebracht. De dagen nadien heerste verwarring onder de leerlingen. Sommigen trokken naar Galilea om hun oude leven weer op te pikken. Er stond hen (en ook andere leerlingen) een bijzondere ontmoeting te wachten: met Jezus, die zij heel levendig ervaarden, zodat ze hem herkenden als De Levende.
Het aftellen naar Sjavoeot werd dat jaar een overpeinzen van de gebeurtenissen rond Pasen. Wat had Jezus’ kruisdood te betekenen, het lege graf en de ervaring dat Hij leefde, anders maar zo reëel?
Die overpeinzing kreeg later vorm in drie grote liturgische feesten: Pasen, Hemelvaart en Pinksteren. Samen vormen ze de christelijke vijftigdagentijd. Eigenlijk zijn het geen drie aparte feesten die gebeurtenissen op uiteenlopende momenten zouden gedenken. Wel leggen ze elk de nadruk op een ander aspect van het Christusmysterie.
Na de vernedering van het kruis volgde de verheffing van Christus bij God. De dood had niet het laatste woord. De aardse Jezus maakt plaats voor de creativiteit van de Geest. In de Eucharistie komen Pasen, Hemelvaart en Pinksteren overigens telkens weer als één geheel aan bod.
Ook voor christenen is de vijftigdagentijd een tijd van geloofsinitiatie, precies omdat we dit paasmysterie blijven overdenken en vieren in verschillende feesten. Vandaar ook dat tussen Pasen en Pinksteren - in normale omstandigheden althans - de vormsels en eerste communies plaatsvinden.
Nu alle vanzelfsprekendheden door coronamaatregelen opgeschort zijn, kunnen we ons misschien makkelijker openstellen voor de werking van de Geest, die - zoals eens in Jeruzalem - verrassend uit de hoek kan komen.
(bron: Lieve Wouters / kerknet.be)
