Maria Lichtmis - Pannenkoeken
Zondag 2 februari
Maria-Lichtmis wordt gevierd met kaarsen en pannenkoeken. Voor christenen is Jezus het Licht. Ontdek de vele lagen in dit traditionele feest! Op 2 februari, Lichtmis, vieren we het feest van de Opdracht van de Heer in de tempel.
Jezus wordt toegewijd aan God
In het oude Israël mochten vrouwen een tijdje na hun zwangerschap niet deelnemen aan het openbare leven. Volgens de joodse wet (Leviticus 12) moest de moeder zich laten reinigen in de tempel. Om zich te zuiveren, konden de jonge ouders een duif en een ram offeren. Voor armen volstonden twee duiven. Bij de geboorte van een meisje was dat na 80 dagen. Beviel de moeder van een jongen, dan gebeurde de reiniging na 40 dagen. Zo dus ook na de geboorte van Jezus.
Simeon en Hanna wachten Jezus op in de tempel. De evangelist Lucas schetst hen als vertegenwoordigers van het Oude Verbond die hun vertrouwen in God bewaard hebben. Simeon had van de heilige Geest de belofte ontvangen dat hij niet zou sterven vooraleer hij de Messias had gezien.
Simeon neemt de baby in zijn armen en jubelt van vreugde: Nu laat u, Heer, uw dienaar in vrede heengaan, zoals u hebt beloofd. Want met eigen ogen heb ik de redding gezien die u bewerkt hebt ten overstaan van alle volken: een licht dat geopenbaard wordt aan de heidenen en dat tot eer strekt van Israël, uw volk. (Lc 2,29-32)
Bij ons in de parochie
In onze parochie is Maria Lichtmis ook het moment waarop we de kinderen op weg naar hun eerste Heilige Communie naar de kerk brengen. Op voorspraak van Maria vragen wij dat zij in het licht van Jezus, hun weg in geloof, hoop en liefde mogen gaan. De kinderen uit Rossum en Alem zijn met de Doop van de Heer (12 januari) al in de H.Odradakerk op die weg gezet. Voor de andere kinderen op weg naar de Communie gebeurt dat op zondag 2 februari. In de vieringen van 9.30 uur worden zowel in Ammerzoden als in Velddriel de kinderen gepresenteerd. Om 11.00 uur worden de kinderen in Kerkdriel gepresenteerd. In al die vieringen is er ook een kaarsenprocessie waarin, onder het zingen van het ‘Te Lourdes op de bergen’, iedereen zich met zijn of haar eigen intentie bij de processie kan aansluiten. Na afloop van alle vieringen kan men ook de Blasiuszegen ontvangen.
Betekenis van Lichtmis voor ons vandaag
De volkse en oude benaming van het feest op 2 februari verwijst naar Maria: Maria-Lichtmis. Toch gaat Lichtmis in de eerste plaats over Jezus. Wat over Maria verteld wordt, staat altijd en overal in functie van Jezus. Zij verwijst steeds naar haar Zoon.
Op Lichtmis draagt Maria Jezus letterlijk de wereld in. Jezus verschijnt nu voor de eerste maal onder het volk. De kerk gedenkt na de openbaring van de Heer aan de drie koningen op deze dag dus een nieuwe openbaring. Ook wij worden uitgenodigd om Jezus te laten zien aan de buitenwereld.
Wanneer en hoe vieren we Lichtmis?
Het tijdstip waarop we Lichtmis vieren, laat zien dat het de laatste feestdag is waarvan de datum verbonden is met Kerstmis.
Overeenkomstig de joodse wet werden jongetjes 40 dagen na hun geboorte in de tempel opgedragen. Zo ook Jezus. Lichtmis valt daarom precies 40 dagen na Kerstmis. Hiermee wordt de kersttijd definitief afgesloten.
Onder meer in Polen en Guatemala wordt Kerstmis gevierd tot Lichtmis. Kerstbomen worden daar niet, zoals in de meeste andere landen, na 6 januari opgeruimd, maar pas op 2 februari. Ook in Parijs blijven de kerstlichtjes tot op Lichtmis branden.
Traditioneel worden op Lichtmis in de kerken kaarsen gewijd en, voorafgaand aan de eucharistieviering, kaarsjesprocessies gehouden. Vandaar de naam Lichtmis. In verschillende talen verwijst de naam van het feest trouwens rechtstreeks naar kaarsen. In het Zweeds heet het Kyndelsmässodagen, in het Frans Chandeleur. Lichtmis wordt in onze streken verbonden met het einde van de strenge winter. Na de donkere maanden december en januari keert het licht langzaam terug.
Voor christenen staat de kaarsjesprocessie symbool voor de intrede van Christus in onze wereld en in ons leven. Hij is het Licht dat geopenbaard wordt aan de heidenen, zoals de oude Simeon zingt (Lucas 2,22-40).
Kinderfeest
Zoals Jezus werd opgedragen in de tempel, zo is het op vele plaatsen de gewoonte om op 2 februari - of de eerstkomende zondag - alle pasgedoopte kinderen met hun ouders in de liturgie te verwelkomen. Ideaal om opnieuw stil te staan bij zowel de betekenis van het doopsel als bij de opdracht van ouders om hun kind goed en gelovig op te voeden.
Met Lichtmis nodigen veel parochies de dopelingen van het voorbije jaar uit voor een viering met kinderzegen. Het feest van Lichtmis is een mooie gelegenheid om contact te houden met de ouders van dopelingen en de band aan te halen tussen jonge gezinnen en de parochie. Jonge ouders krijgen zo ook de kans om met elkaar kennis te maken.
Pannenkoeken
Een oude spreuk zegt: “Er is geen vrouwtje nog zo arm, of ze maakt haar pannetje warm.” Deze spreuk verwijst naar de traditie om op Maria Lichtmis pannenkoeken te eten, een traditie die je op vele plaatsen in Europa terugvindt. De ronde vorm van de pannenkoeken zou verband houden met de ronde vorm van de zon, die vanaf nu duidelijk krachtiger wordt. De traditie zegt dat wie pannenkoeken met Lichtmis eet, een voorspoedig jaar zal hebben. Eet smakelijk!
Gebedje
Goede God,
wij hebben geen mooiere namen voor U
dan de namen die Gij Uzelf geeft,
Vader en Moeder van het Leven,
God van Liefde en Licht.
Op deze feestdag van het Licht
willen wij deze kinderen zegenen in uw naam.
Mogen deze kinderen door onze geborgenheid
uw liefde voelen.
Bewaar deze kinderen voor het kwaad,
laat hen goede wegen gaan,
opdat zij mogen zijn en blijven,
kinderen van het licht.
Daartoe vragen wij uw zegen.
(Bron: Sint-Antoniusparochie Heverlee)
