Katholiek Bommelerwaard

Alem • Ammerzoden • Hedel • Heerewaarden • Hurwenen • Kerkdriel • Rossum • Velddriel • Zaltbommel







Delen:
meld deze pagina op Twitter meld deze pagina op Facebook
Volgen:
link naar de RSS Feed van de laatste nieuwsberichten volg Katholiek Bommelerwaard op Twitter volg Katholiek Bommelerwaard op Facebook

Wat is een diaken nou precies?

gepubliceerd: zaterdag, 10 januari 2015
foto: Wim Koopman
Diaken Peter de Snoo tijdens de viering op 3 januari 2015
Diaken Peter de Snoo tijdens de viering op 3 januari 2015

Onze pa­ro­chie mag zich­zelf gelukkig prijzen met de aan­stel­ling van diaken Peter de Snoo. Maar wat is nou een diaken en wat doet hij allemaal?

Diaken

Het woord diaken komt van het Grieks ‘diakonos’ wat ‘die­naar’ betekent. De in­stel­ling van het diaconaat staat in het boek Han­de­lin­gen van de Apos­te­len (hoofd­stuk 6) be­schre­ven. De apos­te­len kozen onder gebed zeven mannen uit die hen moesten bijstaan in de zorg voor de armen. Een diaken wordt gewijd door gebed en hand­opleg­ging van de bis­schop, en is de laagste van de drie wij­dingsgra­den: bis­schop, pries­ter, diaken.

De Kerk kent per­ma­nent en transeunt diakens. Mannen die per­ma­nent diaken willen wor­den volgen een vijf­jarige (deel­tijd)­oplei­ding, in ons bisdom op het Sint-Jans­cen­trum vlakbij de ka­the­draal van ’s-Hertogen­bosch. Aan het einde van het vijfde jaar wordt de kan­di­daat Deo Volente diaken gewijd door de bis­schop en ont­vangt hij een aan­stel­ling in een pa­ro­chie. De per­ma­nent diaken oefent zijn ambt vaak uit naast zijn reguliere baan.

Taken

De diaken staat de pries­ter bij in de vie­ring van de eucha­ris­tie, hij reikt de communie uit (hij is naast de pries­ter de gewone be­die­naar van de H. Communie, zoals we dat in de Kerk noemen), assis­teert bij een huwe­lijk en zegent het in, hij doopt, hij leest de evan­ge­lie­tekst tij­dens de Mis en kan gevraagd wor­den om te preken en hij leidt ker­ke­lijke uit­vaar­ten.

Een diaken werkt dus nauw samen met de pries­ter. Ze vullen elkaar aan, ieder vanuit zijn eigen roe­ping en verant­woorde­lijk­heid. Diakens zijn ook actief buiten de li­tur­gie op het gebied van diaconie. Daar vallen veelal onder: jon­ge­ren- en ouderen­pas­to­raat, zieken­bezoek, stervens­be­ge­lei­ding, huwe­lijk- en doop­voor­berei­ding, missie en caritas. Juist op deze gebie­den, waar de pa­ro­chie vaak niet of on­vol­doen­de aan toe komt, ligt een be­lang­rijke taak voor de diaken.

Kleding

Links een kazuifel van de diaken - rechts een kazuifel van de priester
Dalma­tiek van de diaken en kazuifel van de pries­ter

De diaken draagt zijn stola diago­naal, over zijn linker sch­ou­der. De pries­ter en bis­schop dragen hun stola over beide sch­ou­ders, recht naar bene­den. Ook aan de li­tur­gische gewa­den kun je de diaken en de pries­ter herkennen: de dal­ma­tiek van een diaken toont vaak de letter H met een hoge verbin­dingsstreep; het kazuifel van een pries­ter toont vaak een kruis met armen die omhoog wijzen.

Een diaken mag net zoals een pries­ter een boordje dragen, zowel wanneer hij in functie is als in het dage­lijks leven. In de praktijk wordt dat niet zo vaak gedaan.

Per­ma­nent diaken

De ver­ga­de­ring van het Tweede Vati­caans Concilie (1962-1965) heeft het per­ma­nente diaconaat opnieuw inge­voerd voor gehuwde mannen van rijpere leef­tijd.

Transeunt diaken

Meestal een jaar voor de pries­ter­wij­ding, wordt de pries­ter­stu­dent tot diaken gewijd. Een diaken in afwach­ting van zijn pries­ter­wij­ding wordt ‘transeunt diaken’ (overgangs­diaken) genoemd.

 

Hiërarchie van de Kerk

De rooms-katho­lie­ke Kerk kent vele ambten en functies. Hier­on­der geven we een ruim maar niet volle­dig over­zicht. De volgorde is niet een hië­rar­chische volgorde. Voor veel ambten is een wij­ding nodig, maar niet voor alle.

Paus

De paus staat aan het hoofd van de Kerk. De paus is de op­vol­ger van Petrus en bis­schop van Rome. De paus wordt gekozen door de kar­di­na­len tij­dens een conclaaf. De paus draagt meestal witte kle­ding en een witte solideo - ‘alleen voor God’ op zijn hoofd. In de volksmond wordt het ook wel ‘keppeltje’ of ‘kalotje’ genoemd.

Kar­di­naal

Solideo's van priester, bisschop, kardinaal en paus
Solideo’s van pries­ter, bis­schop, kar­di­naal en paus

Na de paus is er een college van kar­di­na­len. Deze kar­di­na­len wor­den gecreëerd door de paus tij­dens een consistorie. Kar­di­na­len jon­ger dan 80 jaar oud kiezen een nieuwe paus wanneer de paus overlijdt of aftreedt. In Neder­land hebben we kar­di­naal Eijk en emeritus kar­di­naal Simonis. Kar­di­na­len dragen een rode solideo op hun hoofd.

Aarts­bis­schop

Een aarts­bis­schop is door­gaans het hoofd van een aarts­bis­dom en de voor­naamste bis­schop binnen een kerk­pro­vin­cie. In Neder­land is Bisdom Utrecht het Aarts­bis­dom en kar­di­naal Eijk is tevens aarts­bis­schop. Er bestaan ook titulaire aarts­bis­schoppen; dit zijn aarts­bis­schoppen van niet meer bestaande aarts­bis­dommen.

Bis­schop

Aan het hoofd van een bisdom staat een bis­schop, eventueel bijgestaan door een of meer hulp­bis­schoppen. Mgr. Hurkmans is bis­schop van ons bisdom ’s-Hertogen­bosch. Een hulp­bis­schop is altijd titulair bis­schop van een niet meer bestaand bisdom. Mgr. Mutsaerts is hulp­bis­schop en titulair bischop van bisdom Uccula (Noord-Afrika).

Een bis­schop is een pries­ter die wordt gewijd door een bis­schop waarbij er twee mee-wij­dende bis­schop­pen zijn. Bis­schop is afgeleid van het Griekse episkopos: opzichter/opziener. Bis­schop­pen dragen een paarse solideo op hun hoofd.

Vica­ris

De naam ‘vica­ris’ komt van het Latijn ‘vicarius’, wat ‘plaats­ver­van­ger’ betekent. In de katho­lie­ke Kerk staan een of meer­dere vica­rissen de bis­schop bij in het bestuur van het bisdom. Voor som­mi­ge zaken heeft hij een vol­macht nodig van de bis­schop. Een vica­ris moet pries­ter zijn, minstens der­tig jaar en kennis van of een graad in theo­lo­gie of canoniek recht hebben.

De vica­ris-generaal is de plaats­ver­van­ger van de bis­schop en heeft de dage­lijkse lei­ding over het bestuurs­ap­pa­raat van een bisdom. Waar­ne­mend pastoor Van den Hout van onze Fran­cis­cus­paro­chie is tevens vica­ris-generaal van Bisdom ’s-Hertogen­bosch. Een hulp­bis­schop staat in de ker­ke­lijke hiërarchie hoger dan een vica­ris-generaal.

Pries­ter

Priesterwijding van Stefan Schevers op 6 juni 2009
Pries­ter­wij­ding van Stefan Schevers
op 6 juni 2009

Een pries­ter is een gewijde be­die­naar van de Kerk. De pries­ter wordt gewijd door de bis­schop. De pries­ter die aan het hoofd staat van een pa­ro­chie, wordt pastoor genoemd. De pastoor van een ka­the­draal wordt ple­baan genoemd. De pries­ters die naast de pastoor zijn aan­ge­steld in een pa­ro­chie wor­den door­gaans kape­laan genoemd of pastor.

Een pries­ter die lid is van een orde of con­gre­ga­tie wordt pater genoemd - pater Bertus Bus is min­der­broe­der-capucijn. Een pries­ter die geen lid is van een orde of con­gre­ga­tie wordt ook wel wereldheer genoemd.

Pries­ters kunnen een zwarte solideo op hun hoofd dragen, maar dat wordt bijna niet meer gedaan.

Diaken

De diaken is een gewijde die­naar van de Kerk met spe­ci­fie­ke taken. De diaken kan het sacra­ment van het Doopsel toedienen, een huwe­lijk inzegenen en een uit­vaart ver­zorgen. Tevens kan de diaken de pries­ter assis­te­ren bij de Eucha­ris­tie­vie­ring.

Een getrouwde man kan wel per­ma­nent diaken wor­den, maar een per­ma­nent diaken kan niet (opnieuw) in het huwe­lijk tre­den. De per­ma­nent diaken oefent zijn ambt vaak uit naast zijn reguliere baan.

Lector

Het woord lector komt van de Latijnse woord ‘legere’ = lezen. Dus een lector is ‘degene die leest’. In de katho­lie­ke Kerk is de lector een leek die in de kerk leest tij­dens de Mis: de eerste en tweede lezing, de psalm, het alleluia en de voor­beden en hij/zij kan ook de mede­de­lingen doen.

Er is ook een offi­cië­le aan­stel­ling tot lector. De aan­stel­ling tot lector vormt de eerste stap op de weg van de diaken- en pries­ter­stu­dent. De li­tur­gische plech­tig­heid vindt plaats tij­dens een Eucha­ris­tie­vie­ring. Net als bij een wij­ding wordt de kan­di­daat bij naam ge­roe­pen, waarop deze ant­woordt: “Ja, hier ben ik.”

Acoliet

Een acoliet is een manne­lijke mis­die­naar die een aan­stel­ling heeft ont­van­gen van een bis­schop. De naam ‘acoliet’ wordt in de volksmond ook gebruikt voor een oudere mis­die­naar, deze hoeft niet door een bis­schop aan­ge­steld te zijn. Men kan ook tij­de­lijk tot acoliet aan­ge­steld wor­den door een pries­ter om mee te helpen bij het communie-uitreiken in een bepaalde vie­ring (hij of zij is dan bui­ten­ge­woon be­die­naar van de H. Communie).

Mis­die­naar

De mis­die­naar helpt de pries­ter bij de Eucha­ris­tie­vie­ring. Hij draagt de kaars tij­dens de intrede, staat naast de pries­ter of diaken tij­dens de Evan­ge­lie­le­zing, draagt de kelk naar het altaar, geeft water en wijn aan en helpt bij de handwas­sing. De mis­die­naar wordt in principe gevraagd door de pastoor van een pa­ro­chie.

Pas­to­raal mede­wer­ker

Een pas­to­raal mede­wer­ker is een door de bis­schop aan­ge­stelde leek die een theo­lo­gische oplei­ding heeft genoten voor het pas­to­raat. Een pas­to­raal mede­wer­ker is meestal actief in een pa­ro­chie voor het dage­lijks beheer van de pa­ro­chie. Een pas­to­raal mede­wer­ker is wel benoemd en gezon­den maar ont­vangt geen wij­ding.

Catecheet

Een catecheet is een door de bis­schop aan­ge­stelde leek die hiertoe een oplei­ding heeft genoten. Een catecheet heeft een be­lang­rijke taak bij het verbrei­den en ver­die­pen van het geloof.

Reli­gi­euzen

Een broe­der of zuster is een man res­pec­tie­ve­lijk vrouw die de kloostergeloften van armoede, zuiver­heid en ge­hoor­zaam­heid heeft afgelegd. Deze mannen en vrouwen lei­den een reli­gi­eus leven van gebed en arbeid (ora et labora).

Zuster Birgittines
Zuster in het con­tem­pla­tieve Bir­git­ti­nes­sen­kloos­ter in Uden

Er zijn con­tem­pla­tieve reli­gi­euzen (monialen) die binnen een klooster wonen en zich van de buiten­we­reld af­ge­slo­ten hebben. Waarom doen ze dat? Hun diepste motivatie is uit liefde voor Jezus Christus, Hij heeft hen tot zich getrokken als bruid; ze bid­den voor de Kerk en de wereld. Een voor­beeld van een con­tem­pla­tief klooster is de abdij van de Zusters Bir­git­ti­nes­sen in Uden.

Andere reli­gi­euzen zijn actief vanuit hun con­gre­ga­tie in de ge­zond­heids­zorg, het onder­wijs, de zieken­zorg, het missie­werk of andere sociale taken waarin hun con­gre­ga­tie ge­spe­cia­li­seerd is. Reli­gi­euzen dragen een habijt en zusters ook een sluier.

Bij het intre­den in het klooster wor­den de volgende fasen herkend:

  • Aspirant: weder­zijdse kennis­ma­king in het klooster
  • Postulaat (ten minste 1 jaar)
  • Noviciaat (ten minste 2 jaar)
  • Tijde­lijke professie (meer­dere jaren)
  • Eeuwige professie

Aan het hoofd van een klooster staat de abt (manne­lijk) of de abdis (vrouwe­lijk).





 

 

Home

Nieuws

Agenda

Contact

Ik wil

 

Mijn kindje laten dopen
De Eerste H. Communie
Het H. Vormsel
Trouwen
Biechten
Ziekencommunie
Ziekenzalving
Uitvaart regelen
Misintentie opgeven
Meehelpen in de parochie
Inschrijven in de parochie
Adreswijziging doorgeven
Doneren
Een kerk gebruiken

Ik zoek

 

Adressen
Jeugdactiviteiten
Gezinsviering
Parochieblad
Kinderpagina
Catechese
Alphacursus
Koor
Begraafplaats
Misboekje
Op Trefwoord

Vieringen

 

Alle vieringen
Alem
Ammerzoden
Hedel
Kerkdriel
Rossum
Velddriel
Zaltbommel
Doopvieringen
Eerste H. Communie
Vormselvieringen
Ouderenvieringen
Oecum. vieringen
Intenties
Vaste vieringen

Sacrament

 

Doop
Eerste H. Communie
Vormsel
Biecht
Huwelijk
Ziekenzalving
Uitvaart

Algemeen

 

Geschiedenis
Franciscus
Pastoraal team
Bestuur
Pastoraatsgroep
Parochieblad
Adressen
Documenten
Tarieven
Veelgestelde vragen
Links
Sociale media
Privacy
Disclaimer